Miguel Maldonado: '420 xτυπήματα: Το Βιβλίο των Ωρών' / '420 golpes. Libro de horas'

Το βιβλίο είναι δίγλωσσο (Ισπανικά/Ελληνικά) και κυκλοφόρησε το 2017 από τις εκδόσεις ΕΝΕΚΕΝ. Κυκλοφορεί σε επιλεγμένα φυσικά και διαδικτυακά βιβλιοπωλεία στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, καθώς και στον πολιτιστικό χώρο ΕΝΕΚΕΝ,  Προξ.Κορομηλά 37

Έγινε την Τετάρτη 16/1/2019 στο χώρο πολιτισμού ΕΝΕΚΕΝ, Προξ.Κορομηλά 37, η παρουσίαση του βιβλίου του Μεξικανού συγγραφέα Μιγέλ Μαλδονάδο '420 χτυπήματα: το βιβλίο των ωρών', που εκδόθηκε από τις εκδόσεις ΕΝΕΚΕΝ σε μετάφραση από τα Ισπανικά του Θανάση Ράπτη.

Το βιβλίο παρουσίασαν ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, Αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Ιταλικής Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και μεταφραστής https://konstantinos-paleologos.blogspot.com/2019/01/420-5.html  και η δημοσιογράφος Βαλεντίνη Παπαγεωργίου.

Ο μεταφραστής του βιβλίου Θανάσης Ράπτης μίλησε για τον συγγραφέα και για τη διαδικασία της μετάφρασης.

Την παρουσίαση συντόνισε ο εκδότης του ΕΝΕΚΕΝ Γιώργος Γιαννόπουλος.

https://youtu.be/4tuuvbseMtA

Ο Μιγέλ Μαλδονάδο (Πουέμπλα, Μεξικό, 1976) έχει εκδώσει τα βιβλία:

'Poesia Magia Corriente' (2004), 'La carne propia' (2006), 'Ciudadela' (2008), 'Los buenos oficios' (2010), 'S'attarder aux details' (Ανθολογία, Canada 2011), 'Una gota' (Tokio 2012), 'Lobos' (2012), '420 golpes' (2012), 'Octavio Paz.Hommage et profanation' (2014), 'El libro de los oficios tristes' (2015) 'Bestiario' (2015), 'Detenimiento' (Ηχητικό βιβλίο 2015), 'Al circo' (2016).

Κείμενά του επίσης έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες Μεξικάνικης ποίησης στα Γερμανικά, Πορτογαλικά και Αραβικά.

Χρημάτισε διπλωμάτης ως πολιτιστικός ακόλουθος του Μεξικού στην Κένυα, διευθυντής σύνταξης του περιοδικού Ρεβουέλτα και τώρα είναι διευθυντής του περιοδικού UNI.

Ο Μιγέλ Μαλδονάδο έλαβε το Εθνικό Βραβείο Νεανικής Ποίησης 'Gutierre de Cetina' το 2006 και το Εθνικό Βραβείο Ποίησης 'Joaquin Xirau' το 2016.

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

Ο τίτλος 420 χτυπήματα έχει διάφορες αναφορές, η πιο σημαντική –μαζί με τα 400 χτυπήματα του Τρυφώ- είναι το ότι όλα τα ποιήματα έχουν γραφτεί με 420 χαρακτήρες -'χτυπήματα', όπως λεγόταν στη δακτυλογραφία-. Αυτές οι διαστάσεις ανταποκρίνονταν στο όριο που επέτρεπε το κοινωνικό δίκτυο Facebook, που σημειωτέον σήμερα έχει αυξηθεί.

Εκτός του ότι είναι μια άσκηση για το χώρο και τις δυνατότητες μέσα στα όρια που βάζει, είναι επίσης και ένας στοχασμός για τον ημερολογιακό χρόνο: Το βιβλίο των ωρών. Μετρημένοι και περιορισμένοι, ο χρόνος και ο χώρος, απελευθερώνονται μέσα από τη φαντασία. Η δοκιμασία της ελευθερίας μέσα στα όρια: ελευθερία υπό όρους.

Δύο μικρά αποσπάσματα από το βιβλίο:

Είναι Κυριακή. Στην πλειονότητά τους οι ποιητές τις σιχαίνονται τις Κυριακές. Δεν αντέχουν σαν έρημα κουρέλια να ανακατεύουν τα χαρτιά και την σκόνη, στο ίδιο μέρος που μια γυναίκα μεσοβδόμαδα τους επιδεικνύει τους αστραγάλους της. Τα κλειστά μαγαζιά την Κυριακή τους φαίνονται ως μια αποχή γεμάτη υποκρισία. Είναι ψέμα, μεταμφιέζουν την οδύνη τους με εγκεφαλικές φράσεις: Αυτό που πονάει είναι η έλλειψη της εγγύτητας προς τον άλλον. Η διάθεσή τους μοιάζει με το δρόμο ενός καρναβαλιού το μεσημέρι της επόμενης μέρας.

.................................................................................................................................................................

Λεπτά. Επίσης υπάρχει και το χορτάρι και δυο που ξαπλώνουν και μπερδεύονται τα εφηβαία τους και πρασινίζουν από το χορτάρι τα εφηβαία τους, κλειδώνουν τα εφηβαία τους. Το χαμόγελο στον ήλιο. Η σοφή αποδοχή. Η συνείδηση της όμορφης στιγμής. Η ματιά της που μοιράζεται μια κατανόηση, μια στιγμή απόλυτης συνάφειας, συνενοχής την στιγμή της πληρότητας, που λέει ότι καταλαμβάνει ένα μόνο μέρος στην αλληλουχία. Υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι, πανευτυχείς, στην περιοχή του εφηβαίου.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

"420 χτυπήματα: το βιβλίο των ωρών" του Miguel Maldonado

Από τη Βαλεντίνη Παπαγεωργίου

(Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό 'INTELLECTUM' (τεύχος 15) το 2019

Τη διαστολή του χωροχρόνου σε μια άσκηση 420 χαρακτήρων μας προτείνει ο Μιγελ Μαλδονάδο με τα “420 χτυπήματα:Το βιβλίο των ωρών”, μια ανεκτίμητη σύλληψη για την αντίληψη του χρόνου στο δυτικό πολιτισμό. Τα πεζοποίηματα του γράφτηκαν στο πλαίσιο συγκεκριμένης συνθήκης που ο ίδιος ο συγγραφέας χαρακτηρίζει «ελευθερία υπό όρους». 420 ήταν ο μέγιστος αριθμός χαρακτήρων που επέτρεπε κάποτε το Facebook για την πληκτρολόγηση κειμένου όπου και έγινε η πρώτη παρουσίαση/ανάρτηση των πεζοποιημάτων. Αφορά το δημοφιλέστερο ίσως Μέσο Κοινωνικής Δικτύωσης που επικράτησε στη ζωή μας έτσι ώστε να ισχύει, σχεδόν κυνικά παραφράζοντας τη ρήση του Ντεκάρτ “Είμαι στο Facebook, άρα υπάρχω”. Αυτόν τον κατ’ επιλογή εφήμερο και πεπερασμένο χωροχρόνο επέλεξε ο Μαλδονάδο για να καταθέσει τα πεζοποιήματα του σε τέσσερις ενότητες: τις ημέρες, τους μήνες, τις ώρες της ημέρας, τα λεπτά τα οποία μοιράζεται μέσα από στιγμιότυπα, σκέψεις και συναισθήματα απευθυνόμενος στο πρώτο πρόσωπο, στο εμείς ή με μια αδιόρατη αφήγηση στο “εκείνοι”. Η έννοια του χρόνου εξελίχθηκε σε μια καλοστημένη μυθολογία που έχει τραφεί και στερεωθεί στο δυτικό τρόπο ζωής, αυτόν που χωρίζουμε καθημερινά σε φέτες και ο Mαλδονάδο τις συνδέει παίζοντας ανελέητα με την απειρία μας, την αδυναμία μας, το δισταγμό μας, τον αναστεναγμό μας. Ανοίγει την καταπακτή και αποδομεί το ημερολογιακό σύστημα φέρνοντας στο φως κρυφές σκέψεις, αυτής της τρίτης της μυστικής ζωής που όλοι λίγο-πολύ ζούμε.

Σε όλα τα κείμενα συναντούμε ένα απροσδιόριστο ατέρμονο παρόν που μπορεί να έχει συμβεί ξανά κάπου στο παρελθόν με την υποψία ότι μπορεί να συμβαίνει διαρκώς στο μέλλον. Διακρίνεται ένας εσωτερικός ρυθμός, λιτός και σαφής που σημαδεύει το κείμενο, στοιχείο που ξεχωρίζει και στην μετάφραση στα ελληνικά. Ο πολύτιμος αυτός ρυθμός προσφέρει ασφάλεια στον αναγνώστη με την αίσθηση της διάρκειας ενώ -τι οξύμωρο! - ο χρόνος διαρκώς κυλά και φεύγει. Κι όμως όλα αυτά τα φαινομενικά αταίριαστα και αντιφατικά αποδεικνύεται ότι μπορούν να συμβιώσουν και παρά την περιορισμένη χωροχρονική συνθήκη της ψηφιακής ύπαρξης έχουν περάσει στο χαρτί όπως μαρτυρά η έκδοση του βιβλίου και οι μεταφράσεις της.

H μετάφραση του Θανάση Ράπτη είναι μια γραφή παράλληλη σε στενή σχέση με τον συγγραφέα που ξεπερνά τα γλωσσικά και γεωγραφικά σύνορα. Πέρα από τις λέξεις ο μεταφραστής αποκρυπτογραφεί τους κώδικες με τους οποίους ταξινομείται ο τρόπος ζωής, οι συνήθειες, οι συμπεριφορές, τα “ναι” και τα “όχι” στο αξιακό σύστημα και καλείται να τα συνταιριάξει στους δικούς του πολιτισμικούς κώδικες. Κυριολεκτικά ξεγυμνώνει το κείμενο με εργαλεία του δημιουργική πνοή, φαντασία, βουτιά στα άδυτα του συγγραφέα και την εξοικείωση με τον τόπο του Άλλου.

Ο Θανάσης Ράπτης εξάλλου τολμά να εκτεθεί ευθέως στον αναγνώστη: Η εν λόγω έκδοση είναι δίγλωσση και ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα, όσο του το επιτρέπουν οι γλωσσικές του ικανότητες να απολαύσει και το πρωτότυπο κείμενο. Αναδεικνύει την έμπνευση με την οποία δημιούργησε και τοποθέτησε σε άλλο πλαίσιο, αυτό του πολιτισμού της γλώσσας υποδοχής, τον εννοιολογικό κόσμο του συγγραφέα και επιπλέον τα “τεχνάσματα” που επιστράτευσε για να το πετύχει αυτό. Μας έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσουμε μια ιδιαίτερη παρουσία από τη λογοτεχνική παραγωγή μιας χώρας, όπως το Μεξικό, που δεν είναι στις πρώτες θέσεις για να επιλεγεί προς μετάφραση στα ελληνικά και μας συστήνει σε έναν ξεχωριστό ποιητή με πλατιά δραστηριότητα στη χώρα του και ηχηρή παρουσία στη σύγχρονη ποίηση.